10 câu hỏi dành cho nhà vật lý lỗi lạc nhất hiện nay, Stephen Hawking

Nhà bác học Albert Einstein đã được bầu là “nhân vật xuất chúng nhất nhân loạicủa thế kỷ 20”. Hiện nay người được xem là hậu duệ xứng dáng nhất của ông lànhà vật lý lý thuyết Stephen Hawking, người Anh, tuy tật nguyền không nói đượcnhưng bộ não thuộc loại siêu đẳng… không thể nói được!
Ông vừa cho xuất bản quyển “The Grand Design” và tuần báo Time đã chọn 10 câuhỏi tiêu biểu nhất của nhiều đọc giả trên thế giới để ông trả lời. Sau đây là nhữngcâu hỏi và trả lời này:
1. Nếu Thượng Ðế không hiện hữu, tại sao ý niệm về Thượng Ðế lại có tính baotrùm như thế? 
Stephen Hawking (SH): Tôi đâu có nói là Thượng đế không hiện hữu. Thượng Ðếlà tên gọi do chúng ta đặt ra cho cái lý do tại sao có chúng ta trên đời này, nhưngtheo tôi, cái lý do đó là các định luật vật lý hơn là ‘một người’ nào đó để chúng ta cónhững quan hệ cá nhân Thượng Ðế là không có tính cách cá nhân.
2. Vũ trụ có chấm dứt không? Nếu có giới hạn, cái gì nằm bên ngoài nó? 
SH: Các quan sát cho thấy vũ trụ đang bành trướng với tốc độ ngày cành nhanh.Nó sẽ bung ra mãi mãi, càng lúc càng thưa thớt và đen tối hơn. Tuy vũ trụ không cóchấm dứt, nó đã có khởi đầu với Big Bang. Liệu có cái gì trước Big Bang? Chả cócái gì hết, cũng giống như trước Nam Cực thì chả có cáí phương nào gọi là “phíanam” hết.
3. Ông có nghĩ là nền văn minh của loài người có thể kéo dài để di cư sau này vàovũ trụ? 
SH: Chúng ta có thể có cơ may chế ngự được Thái Dương Hệ, nhưng trong TháiDương Hệ, chỉ có 1 nơi sống được là Trái Ðất, vì thế có thể nói là không rõ là liệuchúng ta có thể tồn tại nổi đến khi Trái Ðất “ở hết được” hay không.
Ðể bảo đảm là con người không bị diệt vong, cần phải nghĩ tới chuyện đi tới các vìsao. Cái này coi bộ hơi lâu lắc đây. Nhưng hãy hy vọng chúng ta có thể “lê lết” tớilúc có phương tiện di chuyển đến các vì sao xa xôi.
4. Nếu nói chuyện được với Albert Eisten thì ông sẽ nói cái chi? 
SH: Tôi sẽ hỏi tại sao ông ấy không tin có Lổ Ðen (Black Hole). Luật về thuyếttương đối của ông cho là một ngôi sao lớn hay đám mây tinh vân có thể tự sụp đổvà thành lập một Lổ Ðen. 
Einstein ý thức về việc này nhưng không hiểu sao ông ấy luôn tìm cách tự trấn anmình là luôn luôn có một vụ nổ lớn đẩy khối lượng văng ra và vì thế ngăn chận việcthành lập Lổ Ðen. Nhưng nếu không có một vụ nổ như thế thì sao? 
5. Khám phá khoa học hay tiến bộ lớn nào mà ông ước mong thấy khi còn sống? 
SH: Tôi muốn thấy năng lượng nguyên tử trở thành nguồn năng lượng phổ quát.Nó sẽ cung cấp nguồn năng lượng không bao giờ cạn, không gây ô nhiễm hay gópphần làm nóng bầu khí quyển toàn cầu.
6. Sau khi chết, ông cho là ý thức của con người đi về đâu? 
SH: Tôi nghĩ bộ não của chúng ta đích thị là một computer và ý thức của chúng tathì giống như cái computer program. Chết là giống như khi cái máy tính bị rút điệnra thì chương trình ngưng hoạt động. Về lý thuyết mà nói thì ý thức có thể được táitạo nhờ một hệ thống giây thần kinh, nhưng chuyện này khó lắm, vì nó sẽ bắt buộccó đầy đủ tất cả trí nhớ của một đời người mới tái tạo lại được.
7. Ông là một nhà vật lý trứ danh, ông có ham thích nào trong đời thường có thểlàm người khác ngạc nhiên? 
SH: Tôi thích mọi hình thức của âm nhạc- nhạc pop, cổ điển hay opera. Tôi cũng rấtmê Ðua Xe Thể Thức 1, giống hệt thằng con trai Tim của tôi vậy.
8. Ông nghĩ là sự tàn tật của bản thân đã gây khó dễ hay ngược lại, giúp ích choông? 
SH: Tôi bất hạnh bị chứng bệnh ngặt nghèo về thần kinh khiến không cử độngđược, nhưng tôi may mắn có được mọi thứ khác. Tôi may mắn làm việc trong lãnhvực vật lý lý thuyết, một ngành mà tật nguyền cơ thể không tác động chi cả. Tôimay mắn viết sách có nhiều đọc giả.
9. Ông có thấy trách nhiệm của mình quá nặng khi ai cũng tưởng ông có thể giảiquyết mọi bí ẩn của đời sống không? 
SH: Chắc chắn là tôi không thể giải quyết mọi vấn đề của đời sống. Nếu như cácnhà vật lý và toán học có thể nói bằng cách nào vũ trụ này khởi sự, họ làm sao tiênđoán được hành vi của con người vì như thế họ phải giải quyết quá nhiều phươngtrình. Làm sao tôi cắt nghĩa được phản ứng hay cái tật kỳ lạ nào đó của nhiềungười, nhất là của phụ nữ!
10. Ông có nghĩ là sẽ có lúc nhân loại sẽ hiểu tường tận mọi ngõ ngách của mônvật lý? 
SH: Ồ tôi hy vọng là không, vì như thế tôi sẽ thất nghiệp hay sao!
Hồng Quang chuyển dịch