DAVOS, Thuỵ Sĩ, 16/1/2023 - Hội nghị thường niên của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF - World Economic Forum) chính thức khai mạc. Nhưng nỗi lo suy thoái kinh tế đã bao trùm lên khu resort Davos, nơi các thành viên WEF gặp gỡ. 

Tâm trạng ảm đạm

Theo khảo sát của WEF, hai phần ba trong số các chuyên gia kinh tế hàng đầu, thuộc phân khúc công lẫn tư nhân, dự đoán suy thoái kinh tế toàn cầu sẽ xảy ra trong năm nay, với 18% cho rằng xác suất xảy ra là “Rất cao” - con số này cao gấp đôi so với khảo sát được thực hiện vào hồi tháng 9/2022.

“Mức lạm phát cao, sức tăng trưởng chậm, nợ chồng chất và môi trường phân hóa cao làm giảm động lực cho những đầu tư cần thiết để phục hồi tăng trưởng và nâng cao mức sống cho những người dễ bị tổn thương nhất trên thế giới", Giám đốc điều hành WEF, Saadia Zahidi, nhận xét trong bản khảo sát.

Một bản khảo sát CEO do PricewaterhouseCoopers (PwC) thực hiện cũng đã được tung ra trong ngày, cho thấy một tâm trạng ảm đạm nhất kể từ khi “Đại tứ” công ty kiểm toán (bao gồm PwC, Deloitte, EY, KPMG) bắt đầu khảo sát một thập kỷ trước. Đây là một thay đổi lớn từ cái nhìn lạc quan trong thời kỳ 2011 và 2022.

Trước đó, Ngân hàng Thế giới đã cắt giảm mức tăng trưởng kinh tế dự đoán cho nhiều quốc gia xuống một cấp độ sát với mức suy thoái kinh tế, lấy những lý do chủ đạo từ lãi suất cho vay tăng cao, cuộc xung đột ở Ukraine và sự kiệt quệ của những nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Mức độ suy thoái

Định nghĩa suy thoái có nhiều khác biệt theo góc nhìn khắp nơi trên thế giới, nhưng thường bao gồm nền kinh tế co rút, rất có thể kèm theo lạm phát rất cao tạo ra bối cảnh thường được gọi là “stagflation”.

Khảo sát WEF cho thấy nhiều mức độ lạm phát cho từng vùng trên thế giới, từ 5% ở Trung Quốc cho đến tận 57% ở châu Âu, nơi mà ảnh hưởng của khủng hoảng năng lượng năm ngoái bắt đầu lan rộng.

Hầu hết các nền kinh tế đang chịu áp lực từ những chính sách tiền tệ "thắt lưng buộc bụng”, bao gồm châu Âu và Hoa kỳ, với các nhà hoạch định chính sách mắc kẹt giữa hiểm hoạ siết chặt quá ít và quá nhiều.

Trả lời Reuters, Yuvraj Narayan, Phó giám đốc điều hành và Giám đốc tài chính của công ty hậu cần toàn cầu DP World, cho hay: “Có quá nhiều ràng buộc được áp đặt. Nền kinh tế toàn cầu không còn dịch chuyển tự do như trước. Trừ khi họ tìm ra giải pháp phù hợp, tình hình sẽ càng trở nên tệ hại hơn”. 

Hội nghị thường niên của WEF, diễn ra tại khu resort Davos, Thuỵ Sĩ. Ảnh: Reuters

Hệ quả

Không có mấy ngành kinh doanh thoát khỏi được ảnh hưởng của suy thoái kinh tế.

PricewaterhouseCoopers (PwC), một trong những hãng kế toán lớn nhất thế giới, khảo sát và nhận thấy niềm tin vào triển vọng phát triển đã xuống mức thấp nhất kể từ khủng hoảng kinh tế 2007-2008. Tuy vậy, phần lớn các lãnh đạo doanh nghiệp đang cố gắng né tránh cắt giảm nhân sự để giữ chân tài năng.

“Họ đang tìm cách giảm thiểu chi phí mà không phải thay đổi nhân sự”, Chủ tịch PwC, Bob Moritz, nhận xét.

Nhưng ở mặt khác, suy thoái kinh tế sẽ gây ảnh hưởng rất nặng nề đến các động thái cải thiện  vấn đề đói nghèo toàn cầu. Quỹ toàn cầu chống bệnh AIDS, bệnh lao và bệnh sốt rét đang nhận thấy nguồn tài trợ cạn kiệt, vì các nhà hảo tâm bắt đầu chịu áp lực kinh tế. Dự đoán suy thoái kinh tế sẽ khiến các dịch vụ y tế địa phương trở nên rất khó khăn.

Diễn biến khó lường

Một nỗi lo chung tại Hội nghị Davos là sự khó lường trước của viễn cảnh năm nay, từ mức độ và thời gian kéo dài của xung đột Nga- Ukraine và các bước tiếp theo của cuộc chiến chống lạm phát từ các ngân hàng trung ương.

Một giám đốc tài chính cho biết công ty của ông đang phải chuẩn bị cho rất nhiều tình cảnh khác nhau có thể xảy ra trong năm 2023, hầu hết đều liên quan đến xu hướng thay đổi của lãi suất cho vay trong năm.

Nhiều ý kiến hy vọng rằng tình trạng nền kinh tế suy sụp có thể khiến Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và các ngân hàng trung ương khác trên thế giới tạm dừng mức tăng lãi suất cho vay.

“Tôi muốn viễn cảnh trở nên yếu hơn một chút để lãi suất từ Fed đi xuống và việc hút hết thanh khoản của các ngân hàng trung ương toàn cầu giảm bớt”, Sumant Sinha, Giám đốc điều hành của tập đoàn năng lượng sạch Ấn Độ ReNew Power, cho biết.