Công nhân đang sản xuất tại một nhà máy bao bì tại TPHCM. Ảnh: Thu Nguyệt

Nếu tổng thống mới của Mỹ Donald Trump thực hiện chính sách thương mại hạn chế, việc này có khả năng ảnh hưởng xấu đến hoạt động xuất khẩu và đầu tư ở những nước như Việt Nam, theo báo cáo của HSBC được công bố hôm 1-12.

Theo báo cáo của HSBC về triển vọng thị trường Việt Nam, trong năm nay sự việc không như mong đợi diễn ra không chỉ một lần mà đến những hai lần.

Đầu tiên là cuộc bỏ phiếu Brexit (nước Anh rời khỏi Liên minh châu Âu) đã kích hoạt những thay đổi về mặt kinh tế và chính trị. Và bây giờ cuộc bầu cử với kết quả ông Donald Trump sẽ trở thành Tổng thống Mỹ đang làm gia tăng nguy cơ hiện diện chủ nghĩa bảo hộ thương mại.

Mặc dù còn quá sớm để biết rõ những chính sách cụ thể mà chính quyền ông Trump sẽ theo đuổi, nhưng đối với các nước châu Á, nếu ông Trump thật sự làm những gì như đã hứa trong quá trình bầu cử thì rất đáng lo ngại. Một lập trường thương mại hạn chế hơn nữa của Mỹ có khả năng sẽ làm tổn thương hoạt động xuất khẩu và đầu tư ở những nước như Việt Nam vốn là những nước mà thị trường Mỹ chiếm khoảng 1/5 doanh thu xuất khẩu.

Cũng theo báo cáo, hiện Mỹ và Trung Quốc là các đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam. Trong năm 2015, thị trường Mỹ chiếm 21% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam, còn thị trường Trung Quốc chiếm 10%. Do đó, nếu như Mỹ bắt đầu giảm việc nhập khẩu, hoạt động xuất khẩu của Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng.

Ngoài ra, xuất khẩu của Trung Quốc cũng có thể bị ảnh hưởng từ lập trường hạn chế thương mại của Mỹ. Nếu điều đó xảy ra, nhu cầu của Trung Quốc đối với hàng nhập khẩu Việt Nam cũng sẽ giảm nhiều, đặc biệt là đối với các thành phần được sử dụng để tái xuất từ Trung Quốc đến Mỹ. Các tác động gián tiếp của chính sách thương mại hạn chế của Mỹ, do đó cũng tạo một lực cản đối với hoạt động xuất khẩu của Việt Nam.

Theo nhận định của Bộ phận Nghiên cứu của HSBC, trước nguy cơ này, Việt Nam cần phải cải cách để thoát khỏi sự mất cân bằng cấu trúc và đa dạng hóa rủi ro.

“Chúng tôi nghĩ rằng Việt Nam hiện tại vẫn đi theo cam kết thực hiện cải cách. Quốc hội đã thông qua ba mục tiêu cải cách 2016-2020, liên quan đến đầu tư công, doanh nghiệp nhà nước (DNNN) và các tổ chức tài chính… Các tổ chức tài chính sẽ tăng cường sức mạnh bằng cách đẩy nhanh tốc độ thoái vốn ở các khoản nợ xấu và có ít nhất 12-15 ngân hàng thương mại phù hợp với các tiêu chuẩn Basel II”, theo báo cáo.

“Chúng tôi tin rằng nếu theo đuổi đúng lộ trình đó, những lợi ích đạt được từ quá trình cải cách này sẽ có kết quả tốt trong việc tăng cường các yếu tố cơ bản của nền kinh tế. Đổi lại, nền kinh tế sẽ không dễ bị ảnh hưởng trước những cú sốc bên ngoài”, Bộ phận Nghiên cứu của HSBC nhận định.