- Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng thừa nhận trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) tại phiên họp thứ 50 diễn ra hôm nay 11-7 rằng việc đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 6,7% trong năm nay là bất khả thi. Việc giữ lạm phát ở mức 5% cũng rất khó trong tình hình nhiều chỉ tiêu kinh tế 6 tháng đầu năm không đạt mức đề ra.

Báo cáo trước UBTVQH về tình hình kinh tế 6 tháng đầu năm và dự báo 6 tháng cuối năm 2016, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng đưa ra hàng loạt con số chứng minh nền kinh tế năm nay tăng trưởng kém hơn hẳn 6 tháng đầu năm ngoái. Do đó, nhiều mục tiêu về GDP, lạm phát hay thu ngân sách khó có khả năng đạt được.

Trước đó, theo thông tin của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, tăng trưởng kinh tế tính theo GDP khó đạt được mục tiêu đề ra.

Theo Bộ trưởng Dũng, năm 2016, tình hình kinh tế thế giới và trong nước diễn biến phức tạp, phát sinh nhiều yếu tố bất lợi không lường trước. GDP 6 tháng đầu năm có dấu hiệu chững lại: quí 1 năm nay GDP chỉ tăng 5,48%, thấp hơn 1,53 điểm phần trăm so với tốc độ tăng của quí 4 năm trước. Quí 2-2016 tăng cao hơn quí 1 nhưng cũng chỉ đạt 5,55%. Tính chung 6 tháng GDP tăng 5,52%, thấp hơn nhiều so với mức tăng 6,4% cùng kỳ năm 2015.

Sự sụt giảm tốc độ tăng trưởng không chỉ xảy ra trong ngành nông nghiệp là ngành bị thiệt hại nặng nhất do thiên tai và môi trường, mà cả trong công nghiệp với sự sụt giảm của công nghiệp khai khoáng (giảm 2,2%). Tăng trưởng công nghiệp chế biến, chế tạo được kỳ vọng sẽ phục hồi nhanh nhưng cũng chỉ đạt tương đương cùng kỳ năm 2015.

Tăng trưởng kinh tế suy giảm sẽ ảnh hưởng đến các chỉ tiêu về ngân sách: bội chi ngân sách nhà nước trên GDP sẽ cao hơn mức Quốc hội đề ra. Nợ công và nợ Chính phủ cũng có thể vượt trần cho phép. Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng nói: “Cuối năm nay, tình hình nợ công là rất gay go”.

Tính đến hết năm 2015, theo báo cáo của Chính phủ, nợ công vẫn ở trong ngưỡng an toàn. Tuy nhiên, nợ Chính phủ đã đạt mức 50,3%, vượt mức trần 50% GDP theo quy định.

Ủy ban kinh tế Quốc hội cho rằng để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế được Quốc hội đề ra là 6,7% thì 6 tháng cuối năm tăng trưởng GDP phải đạt 7,6%, cao hơn trên 2 điểm phần trăm so với 6 tháng đầu năm. Đây là mức tăng trưởng khá cao trong bối cảnh tình hình hiện nay do không còn dư địa hoặc rất khó khăn trong việc nới lỏng chính sách tiền tệ và tài khóa. Nếu thực hiện nới lỏng các chính sách tiền tệ, tài khóa thì trong các tháng cuối năm có thể kích cầu tăng trưởng. Tuy nhiên, nới lỏng chính sách tiền tệ - tài khóa sẽ có các tác động bất lợi đến kiểm soát lạm phát, điều hành lãi suất, tỷ giá ngoại tệ. Các tác động này sẽ ảnh hưởng tới việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng năm 2017 và những năm tiếp theo.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) 6 tháng đầu năm 2016 tăng 2,35% so với tháng 12-2015. Bình quân 6 tháng tăng 1,72% (cùng kỳ tăng 0,86%). Điều đáng lưu lý là CPI tăng liên tục kể từ tháng 11-2015 đến nay.

Cho dù mức tăng này vẫn trong tầm kiểm soát nhưng áp lực dồn lên CPI 6 tháng cuối năm, nhất là tác động tăng giá dịch vụ y tế, giá dịch vụ giáo dục theo lộ trình, giá dầu thế giới có xu hướng tăng trở lại và giá lương thực, thực phẩm vào mùa mưa bão. Do đó để thực hiện được mục tiêu kiểm soát lạm phát 5% các cơ quan điều hành phải kiên trì và có biện pháp kiểm soát đồng bộ.

Về thu ngân sách nhà nước, 6 tháng đầu năm ước đạt 476.000 tỉ đồng, bằng 47% dự toán, thấp hơn tiến độ thu cùng kỳ năm trước (49%), trong đó thu từ khu vực doanh nghiệp nhà nước chỉ bằng 94,5% so với cùng kỳ năm 2015. Vốn ODA và vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài giải ngân trong 6 tháng đầu năm đạt khoảng 1,85 tỉ đô la Mỹ, giảm 3,5% so với cùng kỳ năm trước; giải ngân vốn trái phiếu Chính phủ ước đạt khoảng 33,2% kế hoạch. Nợ công và nợ bảo lãnh Chính phủ tăng cao. Nợ xấu ngân hàng đến cuối tháng 4-2016 là 2,81% so tổng dư nợ. Tuy nhiên thực chất nợ xấu vẫn ở mức cao, nếu tính cả nợ chuyển bán sang Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC), đến tháng 5-2016 là 246.986 tỉ đồng (khoản chuyển này tương đương gần 5% so với tổng dư nợ).

Không chỉ các thành viên Chính phủ, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển và Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Nguyễn Văn Giàu đều bày tỏ sự đồng tình với những khó khăn mà Chính phủ đang phải đối mặt trong 6 tháng cuối năm. Ông Hiển nói tình hình hụt thu ngân sách, giải ngân xây dựng cơ bản chậm, thu cổ tức từ các tập đoàn, tổng công ty nhà nước kém đi thì việc đảm bảo mục tiêu tăng trưởng GDP 6,7% cho năm nay là khó.

Ông Giàu cho rằng, để tăng trưởng kinh tế chỉ còn cách duy nhất là tăng tổng cầu. Nhưng tăng tổng cầu bằng cách nào trong khi dư địa chính sách hầu như không còn. Vì vậy, không thể nói cố gắng đạt mục tiêu tăng trưởng một cách chung chung mà Chính phủ phải trình các giải pháp cụ thể để Quốc hội xem xét.