WB bi quan về kinh tế toàn cầu trong năm 2024

Chánh Tài

Thứ Tư, 7/06/2023

Kinh tế Sài Gòn Online

(KTSG Online) – Ngân hàng Thế giới (WB) nâng triển vọng tăng trưởng toàn cầu trong năm 2023 khi Mỹ, Trung Quốc và các nền kinh tế lớn khác đã chứng tỏ khả năng phục hồi tốt hơn so với dự báo trước đây. Tuy nhiên, tổ chức này dự báo lãi suất cao hơn và tín dụng thắt chặt do khủng hoảng ngân hàng sẽ gây tổn thương lớn hơn cho kinh tế toàn cầu trong năm 2024.

Tăng trưởng kinh tế toàn cầu, Mỹ, eurozone, Nhật Bản, Trung Quốc, Nga và Brazil trong năm 2022, 2023 (dự báo) và 2024 (dự báo), theo báo cáo của WB. Ảnh: Bloomberg

Báo cáo Triển vọng kinh tế toàn cầu của WB, công bố hôm 5-6, dự báo tăng trưởng toàn cầu sẽ giảm tốc xuống còn 2,1% trong năm nay từ mức 3,1% vào năm 2022. Dù vậy, tốc độ tăng trưởng này cao hơn mức 1,7% mà WB dự đoán hồi tháng 1.

Khả năng phục hồi tốt hơn mong đợi của kinh tế toàn cầu trong trong những tháng đầu năm 2023 được dự đoán sẽ mất động lực và chuyển sang suy yếu do chính sách tiền tệ thắt chặt hơn kết hợp với những cú sốc kéo dài từ đại dịch Covid-19 và cuộc xung đột Nga-Ukraine. WB dự báo tăng trưởng toàn cầu trong năm 2024 chỉ đạt 2,4%, thấp hơn mức 2,7% mà tổ chức này dự đoán hồi tháng 1.

“Tăng trưởng toàn cầu dự kiến chậm lại đáng kể trong nửa cuối năm nay và tiếp tục suy yếu sang năm 2024. Khả năng khủng hoảng ngân hàng lan rộng hơn và chính sách tiền tệ thắt chặt hơn có thể dẫn đến tăng trưởng toàn cầu thậm chí còn yếu hơn”, báo cáo của WB nhận định.

Nền kinh tế Mỹ được dự đoán sẽ giảm tốc từ 2,1% vào năm 2022 xuống 1,1% vào năm 2023 và sau đó giảm xuống 0,8% vào năm 2024, chủ yếu do tác động kéo dài của lãi suất cao suất tăng mạnh. Tại khu vực sử dụng đồng euro (eurozone), tăng trưởng được dự báo sẽ giảm xuống còn 0,4% vào năm 2023 từ mức 3,5% vào năm 2022 do chính sách tiền tệ thắt chặt và giá năng lượng cao hơn. Kinh tế Trung Quốc được dự đoán tăng trưởng 5,6% trong năm nay trước khi chậm lại về mức 4,6% trong năm tới.

WB cảnh báo tăng trưởng toàn cầu có thể còn yếu hơn dự đoán nếu căng thẳng trong lĩnh vực ngân hàng trở nên tồi tệ hơn hoặc lạm phát cao duy trì dai dẳng và thúc đẩy lãi suất tăng lên các mức cao hơn dự kiến.

“Chi phí vay tăng mạnh ở các nền kinh tế tiên tiến có thể dẫn đến sự xáo trộn tài chính ở các nền kinh tế đang phát triển và thị trường mới nổi dễ bị tổn thương”, báo cáo của WB nhận định.

Lãi suất cao hơn là một thách thức lớn với các thị trường mới nổi, vốn đã vật lộn với những cú sốc liên tiếp từ tác động của đại dịch Covid-19 và cuộc xung đột Nga-Ukraine. Lãi suất cao khiến nền kinh tế đó gặp khó khăn hơn trong việc thanh toán các khoản vay nợ bằng đô la Mỹ.

Cho đến nay, hầu hết các thị trường mới nổi chỉ mới chứng kiến tổn thương hạn chế từ những căng thẳng gần đây trong lĩnh vực ngân hàng kể từ sau khi một số ngân hàng khu vực ở Mỹ sụp đổ. Tuy nhiên, báo cáo của WB cảnh báo những thị trường này hiện đang “đi trong vùng nước nguy hiểm”.

Những yếu kém về tài chính đã đẩy nhiều nước thu nhập thấp vào cảnh căng thẳng nợ nần. Tại các thị trường mới nổi ngoài Trung Quốc, tốc độ tăng trưởng dự kiến sẽ giảm xuống 2,9% trong năm nay so với mức 4,1% của năm ngoái.

“Với các điều kiện tín dụng toàn cầu ngày càng hạn chế, cứ bốn thị trường mới nổi thì có một thị trường mất khả năng tiếp cận thị trường trái phiếu quốc tế. Sức ép đang đặc biệt nghiêm trọng đối với các thị trường mới nổi có những điểm dễ tổn thương lớn mức độ tín nhiệm nợ thấp”, WB cho biết

Đến cuối năm 2024, tăng trưởng ở các nền kinh tế đang phát triển dự kiến sẽ thấp hơn khoảng 5% so với mức dự kiến khi đại dịch xuất hiện.

“Đến cuối năm sau, 1/3 thế giới đang phát triển sẽ chưa trở lại mức thấp thu nhập trung bình đầu người mà họ đạt được vào cuối năm 2019”, Indermit Gill, nhà kinh tế trưởng của WB nói.

Theo báo cáo của WB, tăng trưởng ở các nền kinh tế tiên tiến ước tính sẽ giảm tốc từ 2,6% năm 2022 xuống 0,7% trong năm nay và duy trì ở mức thấp vào năm 2024. Dự báo, lạm phát toàn cầu sẽ giảm dần nhưng lạm phát cốt lõi ở nhiều nước có thể vẫn ở mức cao hơn trước đại dịch cho đến năm 2024.

Cũng theo WB, thương mại toàn cầu sẽ chậm lại rõ rệt trong năm nay. Trong khi đó, giá năng lượng và các hàng hóa khác sẽ giảm mạnh trong năm nay và năm tới. Ở Mỹ, cú sụp đổ gần đây của một loạt ngân hàng đã thắt chặt tín dụng, có thể khiến tăng trưởng chậm lại khi  chi phí vay  cao hơn làm giảm chi tiêu của người tiêu dùng.

Tuy nhiên, WB cho rằng lãi suất cao đang tác động đến nền kinh tế Mỹ chậm hơn so với các chu kỳ trước đó. Điều này một phần là nhờ người tiêu dùng Mỹ vẫn chi tiêu nhờ có số tiền tiết kiệm tích lũy thêm trong thời kỳ đại dịch và thu nhập của các tập đoàn lớn vẫn ổn định.

Theo Bloomberg, Reuters

Tâm lý bi quan đang bao trùm các triệu phú đầu tư tại Mỹ. Kể từ cuộc khủng hoảng tài chính và Đại suy thoái cách đây hơn một thập kỷ, họ chưa từng bi quan như thế này.

Giới đầu tư lo ngại rằng bức tranh kinh tế và tài chính năm sau sẽ còn tồi tệ hơn nữa. Ảnh: Reuters.

Theo một khảo sát của CNBC với các triệu phú, đa số tin rằng chứng khoán Mỹ sẽ lao dốc với tốc độ 2 chữ số trong năm tới. Tâm lý bi quan này chưa từng xuất hiện kể từ năm 2008.

Theo đó, 56% nhà đầu tư triệu phú được khảo sát cho rằng chỉ số S&P 500 sẽ giảm 10% vào năm sau. Gần 1/3 đặt cược vào mức giảm hơn 15%.

Cuộc khảo sát của CNBC được thực hiện với các nhà đầu tư nắm giữ hơn 1 triệu USD. Những triệu phú này tin rằng cổ phiếu lao dốc sẽ khiến tài sản của họ giảm đi.

Tâm lý bi quan

Khi được hỏi về rủi ro lớn nhất đối với tài sản cá nhân của họ trong năm tới, 28% nhà đầu tư tin rằng đó là thị trường chứng khoán.

Kể từ cuộc khủng hoảng tài chính và Đại suy thoái cách đây hơn một thập kỷ, các triệu phú đầu tư chưa từng bi quan như thế này.

"Đây là tâm lý bi quan nhất mà chúng tôi từng thấy đối với nhóm này kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 và 2009", ông George Walper - Chủ tịch của Spectrem Group, công ty thực hiện cuộc khảo sát với CNBC - chia sẻ.

Đây là tâm lý bi quan nhất mà chúng tôi từng thấy đối với nhóm này kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 và 2009

Ông George Walper - Chủ tịch của Spectrem Group

Ông Walper cho biết lạm phát, lãi suất tăng cao và rủi ro suy thoái đang đè nặng lên tâm lý của các nhà đầu tư giàu có. Thị trường đã lao dốc mạnh trong năm nay. Chỉ số S&P 500 mất 18%. Nhưng giới đầu tư tin rằng tình hình sẽ còn tồi tệ hơn nữa vào năm sau.

Tâm lý của các nhà đầu tư xấu đi cũng sẽ gây áp lực cho thị trường. Bởi nhóm triệu phú đầu tư nắm giữ hơn 85% cổ phiếu do cá nhân nắm giữ.

Hơn 1/3 triệu phú tin rằng lợi tức đầu tư của họ (từ trái phiếu, cổ phiếu và các tài sản khác) sẽ âm vào năm tới.

Nhiều triệu phú đang để im tiền mặt và định đứng ngoài cuộc chơi. Gần một nửa (46%) nhà đầu tư được khảo sát nắm giữ nhiều tiền mặt hơn so với năm ngoái. 17% có kế hoạch rút thêm tiền khỏi các khoản đầu tư.

Các triệu phú đầu tư cũng lo ngại về nền kinh tế. 60% dự đoán nền kinh tế sẽ "yếu hơn" hoặc "yếu hơn nhiều" vào cuối năm 2023.

Khác biệt thế hệ

Trong cuộc họp chính sách tháng 12, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã quyết định tăng lãi suất 0,5 điểm phần trăm, đưa lãi suất quỹ liên bang lên 4,25-4,5%, mức cao nhất trong vòng 15 năm.

Mức tăng này chấm dứt chuỗi 4 lần liên tiếp tăng lãi suất 0,75 điểm phần trăm trong cuộc họp tháng 6, tháng 7, tháng 9 và tháng 11. Nhưng trong cuộc họp báo diễn ra ngay sau cuộc họp, chủ tịch Fed nhấn mạnh "vẫn cần nhiều bằng chứng hơn để tin rằng lạm phát đang trên đà đi xuống bền vững".

Các thành viên FOMC - cơ quan hoạch định chính sách của Fed - dự kiến giữ lãi suất ở mức cao trong năm tới và không giảm lãi suất cho đến năm 2024.

"Chứng khoán Mỹ lao dốc vì nỗi sợ đang bao trùm Phố Wall. Rủi ro suy thoái đã tăng lên sau khi Chủ tịch Fed Jerome Powell cảnh báo về 'sự gia tăng liên tục' của lãi suất", ông Edward Moya - chuyên gia phân tích thị trường cấp cao tại hãng tư vấn Oanda (có trụ sở ở Mỹ) - giải thích với Zing.

Các triệu phú thế hệ cũ vẫn ám ảnh với lạm phát và lãi suất tăng cao của những năm 1970 và đầu thập niên 80. Ảnh: Reuters.

Nhưng quan điểm giữa các triệu phú trẻ tuổi và lớn tuổi không giống nhau. 81% triệu phú thuộc thế hệ Millennial (được sinh ra từ năm 1981 đến 1996) tin rằng tài sản của họ sẽ tăng lên vào cuối năm tới.

Ở chiều ngược lại, hầu hết (61%) triệu phú thuộc thế hệ Baby Boomer (được sinh ra từ năm 1946 đến 1964) lo ngại rằng tài sản của họ sẽ giảm đi vào năm 2023.

Theo ông Walper, thế hệ Millennial (Gen Y) lớn lên với lãi suất thấp, tài sản tăng trưởng phi mã và thị trường thường phục hồi nhanh chóng.

Còn các thế hệ cũ vẫn ám ảnh với lạm phát và lãi suất tăng cao của những năm 1970 và đầu thập niên 80. Giai đoạn đó, chỉ số S&P 500 đã lao dốc liên tục trong hơn một thập kỷ.

"Các triệu phú Gen Y chưa từng được sống trong một môi trường lạm phát thực sự", ông Walper bình luận.

Thảo My - Theo Zing News