Lời bình : 26/8/2021   Afghanistan vẫn đang  rối mù  . Các thế lực đang hình thành . Tuy vậy Taliban vẫn là thế lực mạnh nhất nhưng chưa thể kiểm soát toàn bộ Afghanistan và rất rất khó để kiểm soát 49 % Afghanistan thật sự  . Ngày càng rỏ ra các dấu hiệu của canh bạc địa chính trị  lớn ở Nam Á  .  Có thể thấy vai trò của Nga ngày càng rỏ  trong ván bài mới   8 2021 .    Trong khi các hãng tư vấn hàng đầu ở Phố Wall ,ở London  đang phác thảo các dự án làm ăn thu lợi nhuận hàng tỷ USD  từ Afgha  thì ông Biden đang đếm xác lính Mỹ ,xác người Afghanistan . Còn  ở Thành phố Hồ chí Minh  ,trong 1 góc nhỏ  vang lên bài hát của Nhạc sĩ Trịnh . 

Đại bác đêm đêm dội về thành phố
Người phu quét đường dừng chổi đứng nghe.
Đại bác qua đây đánh thức mẹ dậy
Đại bác qua đây con thơ buồn tủi
nửa đêm sáng chói hỏa châu trên núi.
Đại bác đêm đêm dội về thành phố
người phu quét đường dừng chổi đứng nghe.
Từng chuyến bay đêm con thơ giật mình
Hầm trú tan hoang ôi da thịt vàng
Từng đêm chong sáng là mắt quê hương.
Hàng vạn tấn bom trút xuống đầu làng
Hàng vạn tấn bom trút xuống ruộng đồng
Cửa nhà Việt Nam cháy đỏ cuối thôn.
Hàng vạn chuyến xe, claymore lựu đạn
Hàng vạn chuyến xe mang vô thị thành
từng vùng thịt xương có mẹ có em
Đại bác đêm đêm dội về thành phố
người phu quét đường dừng chổi đứng nghe.
Đại bác đêm đêm tương lai rụng vàng
đại bác đêm đêm như kinh không mang lời nguyện
Trẻ thơ quên sống từng đêm nghe ngóng.
Đại bác đêm đêm dội về thành phố
người phu quét đường dừng chổi đứng nghe.
Đại bác đêm đêm ru da thịt vàng
Đại bác nghe quen như câu dạo buồn
Trẻ con chưa lớn để thấy quê hương.
Hàng vạn tấn bom trút xuống đầu làng
Hàng vạn tấn bom trút xuống ruộng đồng
Cửa nhà Việt Nam cháy đỏ cuối thôn.
Hàng vạn chuyến xe, claymore lựu đạn
Hàng vạn chuyến xe mang vô thị thành
từng vùng thịt xương có mẹ có em

Lực lượng kháng chiến Panjshir đẩy lùi cuộc tấn công của Taliban vào tiền đồn của nó - nguồn TASS 

Quá sớm để suy đoán về những thay đổi đối với địa vị của Taliban ở Nga - Điện Kremlin

© EPA-EFE / STRINGER

MOSCOW, ngày 30 tháng 8. / TASS /. Câu hỏi về việc thay đổi tình trạng của phong trào Taliban ở Nga (nằm ngoài vòng pháp luật ở Nga) là quá sớm. Người phát ngôn của Tổng thống Nga Dmitry Peskov nói với báo chí hôm thứ Hai vẫn còn phải xem những bước đầu tiên của họ sẽ như thế nào và họ hình thành kiểu lãnh đạo nào.

"Đặt ra câu hỏi này là quá sớm. Bạn biết rằng Tổng thống Vladimir Putin và Bộ Ngoại giao đã nói rằng chúng tôi có xu hướng chờ xem những bước đầu tiên mà ban lãnh đạo chưa thành lập của đất nước sẽ thực hiện. Chúng ta hãy nhớ rằng sự lãnh đạo của Peskov trả lời câu hỏi về cấu trúc vẫn chưa được hoàn thiện.

"Hiện tại, một giai đoạn phức tạp đang được tiến hành liên quan đến việc hoàn thành việc sơ tán người nước ngoài từ đó (Afghanistan - TASS), và những người Afghanistan đã quyết định rời khỏi đất nước. Một quá trình rất nguy hiểm đang diễn ra. Nó có liên quan đến sự hiện diện của khủng bố các nhóm và phần tử trên lãnh thổ Afghanistan. Điều rất quan trọng là phải xem những bước đầu tiên của Taliban trong việc cai trị Afghanistan sẽ như thế nào. Các kết luận có thể được hình thành sau đó. "

Tình hình ở Afghanistan trở nên trầm trọng hơn sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden hồi tháng 4 tuyên bố quyết định cắt giảm hoạt động ở nước này. Phong trào Taliban (nằm ngoài vòng pháp luật ở Nga) đã nhanh chóng phát động một chiến dịch tấn công quy mô lớn nhằm vào Kabul vào ngày 15 tháng 8 mà không gặp phải bất kỳ sự kháng cự nào và kiểm soát thành phố trong vòng vài giờ. Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani đã rời khỏi đất nước. Nhiều quốc gia đã sơ tán công dân và nhân viên đại sứ quán của họ. Taliban đã thiết lập quyền kiểm soát lãnh thổ của đất nước và ra lệnh cho tất cả các lực lượng nước ngoài rời đi trước ngày 31 tháng 8. Nếu không, sự hiện diện tiếp theo của họ sẽ bị coi là chiếm đóng thêm, nó cảnh báo.

 

Taliban mất 2.000 tay súng sau nửa tháng tấn công tuyệt vọng vào Panjshir

31/08/21 12:57 GMT+753 liên quanGốc

Quân kháng chiến Afghanistan đã đánh bại nhiều cuộc tấn công của lực lượng Taliban tại Thung lũng Panjshir trong khi phải chịu rất ít, hoặc không bị tổn thất về nhân lực cũng như vũ khí trang bị.

Sau khi Taliban tiến hành một số cuộc tấn công mạnh mẽ vào lực lượng kháng chiến Afghanistan ở Thung lũng Panjshir, giới truyền thông biết rằng chỉ trong hai tuần, họ đã phải gánh chịu những tổn thất cực kỳ to lớn.

Khoảng 2.000 tay súng Taliban đã bị thiệt mạng cùng với chừng đó những tay súng khác bị thương ở các cấp độ khác nhau và bị loại khỏi vòng chiến đấu.

Theo nhận xét từ giới chuyên gia, phong trào Taliban không có cơ hội thực sự để chống lại binh sĩ của Liên minh phương Bắc, ngoại trừ việc tấn công bằng pháo binh và huy động không quân trên quy mô hạn chế.

Rõ ràng các Taliban không thể gửi lực lượng vượt trội đến khu vực này vì họ sẽ mất quyền kiểm soát đối với phần còn lại của Afghanistan trước áp lực ngày càng tăng của IS.

Trang Reporter của Nga nói rõ: “Trong hai tuần qua, Taliban đã mất khoảng 2 - 3% tổng số binh sĩ, nhưng họ không đạt được thành công nào trong việc đánh chiếm Thung lũng Panjshir".

"Taliban đang đặt ra tối hậu thư mới cho các lực lượng của Liên minh phương Bắc, nhưng không có tác dụng bởi những cuộc tấn công mạnh mẽ nhất đều bị quân kháng chiến đẩy lùi với rất ít tổn thất".

Bên cạnh đó, cần lưu ý rằng trong 24 giờ qua, quân tiên phong của Taliban đã bị quân kháng chiến phục kích hai lần, gây ra cho họ thêm một số tổn thất rất nghiêm trọng quanh khu vực đèo Salang.

Theo nhiều ước tính từ báo chí, lực lượng của Liên minh phương Bắc đã tiêu diệt khoảng 400 - 500 tay súng Taliban chỉ riêng trong ngày 30/8, hiệu suất chiến đấu như vậy là cực kỳ đáng nể.

Trong lúc này nhiều người lại nhớ về lời cảnh báo của các chỉ huy quân kháng chiến, đó là Thung lũng Panjshir là một pháo đài bất khả xâm phạm, sẽ trở thành "cối xay thịt" đối với phe Taliban.

Sức mạnh của Taliban rõ ràng thua xa so với Quân đội Liên Xô trước kia, trong khi Liên Xô đã 9 lần thất bại khi tấn công Panjshir, bất chấp việc huy động hàng chục ngàn quân, hàng trăm máy bay cũng như xe tăng, thiết giáp.

Trong diễn biến khác, vào đêm 30/8, lực lượng kháng chiến ở Panjshir đã lần đầu tiên sử dụng máy bay của họ chống lại những đợt tấn công của các tay súng Taliban.

Số phương tiện này trước đó đã được triển khai đến các nước láng giềng để tránh bị bắt giữ, có khả năng chúng chỉ vừa quay về với phụ tùng và đạn dược sau khi cầu hàng không kết nối với Tajikistan được thiết lập.

Theo dữ liệu có được, quân kháng chiến đã nã đạn vào quân Taliban từ những chiếc trực thăng Mi-17 mà phía Nga đã bán cho Không quân Afghanistan trước đó, vũ khí được sử dụng là rocket không điểu khiển S-8, đối tượng trúng đạn là một đoàn xe bán tải.

Ngoài ra có thông tin cho biết, lực lượng kháng chiến được trang bị khoảng 2 chiếc trực thăng Mi-17 trong tổng số 6 máy bay lên thẳng do Nga sản xuất. Lợi hại nhất trong đội bay của họ là loại Mi-35.

Ngoài trực thăng, lực lượng kháng chiến ở Panjshir còn được trang bị ít nhất 12 máy bay tấn công hạng nhẹ A-29 Super Tucano, chúng có thể trở thành phương tiện rất hiệu quả để đánh bại Taliban, nếu Liên minh phương Bắc vẫn còn tên lửa trong kho dự trữ.

Trong trường hợp thiếu vũ khí, lực lượng kháng chiến vẫn hoàn toàn có thể trông chờ vào viện trợ quân sự của Mỹ và các đồng minh phương Tây.

Bạch Dương

 

Huyền thoại về Panjshir và những bí mật

Theo tờ Asia Times, nhiều nhà phân tích đã lạc quan rằng kế hoạch của Taliban đã bị ngáng chân khi cựu Phó Tổng thống Amrullah Saleh lui về Thung lũng Panjshir tập hợp một phong trào kháng chiến, giống như Liên minh phương Bắc chống Taliban vào cuối thập niên 1990. Nhưng bầu không khí lạnh lùng của chủ nghĩa hiện thực mà Taliban theo đuổi đang cho thấy những mơ tưởng như vậy sẽ khó biến thành hiện thực.

Thung lũng Panjshir là mảnh đất của những huyền thoại, mà nổi bật trong đó là câu chuyện về việc quân đội Liên Xô từng gặp phải sự kháng cự dữ dội đầu tiên sau khi can thiệp vào Afghanistan năm 1980. Và ông Saleh đang cố khai thác chủ nghĩa anh hùng lãng mạn đó.

Nhưng Thung lũng Panjshir xinh đẹp trải dài 159km, một dải đất được bao quanh ba mặt bởi những ngọn núi cao chót vót, với duy nhất một tuyến độc đạo ở phía nam dẫn đến Kabul, cũng là nơi ẩn chứa một số bí mật.

Người Afghanistan chất hàng hóa lên những con lừa trên vùng núi hiểm trở ở Thung lũng Panjshir. Ảnh: AFP 

Người ta thường kể lại rằng Hồng quân Liên Xô đã hứng chịu thất bại ở Panjshir. Nhưng sự thật là chiến dịch của Liên Xô nhằm vào phiến quân ở Panjshir là một chuỗi các sứ mạng tấn công nhanh, sắc nét, với số lượng khoảng 9 đợt trong giai đoạn 1980-1985, kết thúc bất phân thắng bại phần lớn do sự thay đổi lãnh đạo ở Moskva.

Điều thậm chí còn ít được biết đến hơn là thỏa thuận mà KGB (Ủy ban An ninh Quốc gia của Liên Xô) đã ký với thủ lĩnh phiến quân Ahmad Shah Massoud, theo đó quân đội Liên Xô sẽ kết thúc chiến dịch của mình và người của Massoud sẽ hạn chế tấn công các căn cứ của Liên Xô ở Panjshir và không làm gián đoạn giao thông quân sự qua Đường hầm Salang (vốn kết nối Kabul với tổng hành dinh Quân khu phía Nam của Liên Xô đặt tại Termez, Uzbekistan - nơi điều hành toàn bộ hoạt động ở Afghanistan).

Thỏa thuận đó giữa KGB và Massoud được duy trì cho đến khi Liên Xô rút quân vào năm 1989. Chính qua Đường hầm Salang, các nhóm quân Liên Xô cuối cùng đã rút lui khỏi Kabul một cách hòa bình vào năm 1989.

Bản đồ Thung lũng Panjshir trong khu vực. Nguồn: AFP

“Cha đẻ” của tất cả những câu chuyện huyền thoại kể trên được cho là “phong trào kháng chiến” cuối thập niên 1990, dưới ngọn cờ của cái gọi là Liên minh phương Bắc - vốn là một tập hợp lủng củng các nhóm phiến quân, thay vì một liên minh thống nhất. Nhóm này liên tiếp để mất lãnh thổ vào tay Taliban, và nếu như không có sự can thiệp của Mỹ sau vụ khủng bố 11/9/2001, thì Taliban đã giành được chiến thắng toàn diện.

Khi đó có ba quốc gia lớn trong khu vực ủng hộ Liên minh phương Bắc và nếu không có điều đó thì liên minh này đã sớm tan rã.

Tính toán của Nga với Panjshir

Điều đó nói lên rằng, tình báo Nga đã có những mối liên hệ cũ ở Panjshir và trong bối cảnh hiện nay, Moskva khó có thể ủng hộ một cuộc kháng chiến chống Taliban, vì điều đó sẽ chỉ có lợi cho tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, vốn đang hiện diện đáng kể ở bắc Afghanistan, giáp với Trung Á.

                                        Chiến sự tại Afghanistan vẫn chưa kết thúc sau khi Taliban kiểm soát Kabul. 

Moskva phải biết rõ rằng Saleh có sự hậu thuẫn của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA), cơ quan đã đào tạo ông ta thành một đặc nhiệm tình báo và đưa ông ta đi lên trong các nấc thang quyền lực ở Afghanistan. Do đó, khi Saleh nói đến “kháng chiến” thì đó chỉ là một cách nói tránh chỉ việc Mỹ quay trở lại Afghanistan để chơi một trận đấu dài hơi với Nga, Trung Quốc và Iran. Mà điều này là hoàn toàn phi thực tế.

 Hơn nữa, cựu Phó Tổng thống Saleh sẽ gặp vấn đề khi tập hợp lực lượng ở Panjshir đứng sau lưng ông ta. Panjshir là một “tổ ong” của chính trị bè phái. Ngay cả khi Shah Massoud còn sống, các phụ tá của ông cũng thường đối đầu lẫn nhau. Sau vụ ám sát Shah Massoud vào năm 2001, nhóm này tan rã. 

Do đó, không có gì ngạc nhiên khi Taliban đã tìm kiếm sự giúp đỡ của Nga để tạo điều kiện thuận lợi cho việc dàn xếp với những người Panjshir có thể hòa giải được. Trong tình hình mới, hoàn toàn có thể hình dung được rằng Taliban có thể đưa ra một số công thức chia sẻ quyền lực để nắm được các "đầu mối" ở Panjshir.

Ahmad Massoud, con trai của thủ lĩnh chống Taliban năm xưa Ahmad Shah Massoud. Ảnh: AFP 

Taliban rất thực dụng và họ sẽ coi việc tiếp tục một cuộc tấn công quân sự để chiếm Panjshir là điều lãng phí. Về mặt lịch sử, ưu tiên của Taliban là chỉ sử dụng lựa chọn quân sự như một phương sách cuối cùng.

Đây là một bước đi sắc sảo của Taliban, nhóm dường như biết rõ lịch sử các cuộc giao dịch ngầm của Nga với người Panjshir. Về phần mình, Nga có thể coi đây là cơ hội tuyệt vời để cố vấn cho việc hình thành chính phủ lâm thời ở Kabul.

Điều quan trọng là, mối quan tâm chính của Moskva là ngăn chặn một xung đột khác vào thời điểm này, vì điều đó chỉ có thể có lợi cho IS. Nga lo ngại một cuộc xung đột khác tương tự như Syria ở Trung Á. 

Để sớm ổn định tình hình, Moskva đang khuyến khích thành lập chính phủ lâm thời ở Kabul càng nhanh càng tốt.

Nếu một thỏa thuận chia sẻ quyền lực có thể được thực hiện, nó sẽ nâng cao tính hợp pháp quốc tế của chính phủ mới, do đó sẽ tạo điều kiện cho Nga, Trung Quốc, Iran và các quốc gia Trung Á công nhận ngoại giao. 

          Thu Hằng/Báo Tin tức

Trong một thời gian rất dài, những người sống trong thung lũng đã chịu một loại ô nhục đặc biệt. Một lần nữa, một phong trào phản kháng đang hình thành ở đó.

Thung lũng Panjshir và những cư dân của nó có tiếng tăm. Nằm cách Kabul 90 dặm ở khu vực trung tâm phía bắc của Afghanistan, thung lũng là một thứ gì đó kỳ lạ. Là nơi sinh sống của dân tộc Tajik lớn nhất của đất nước, khoảng 100.000 nghìn cư dân sống trong thung lũng nổi tiếng là những kẻ ngoan cố ngoan cường.

Trong một thời gian rất dài, những người sống trong thung lũng của họ đã được hưởng một loại ô nhục đặc biệt. Không mệt mỏi, trong gần 50 năm, tất cả các huyện và tỉnh ở Afghanistan, chính khu vực này đã thành công thách thức tất cả các chính quyền ác độc - cả bên trong và bên ngoài - để duy trì tự do và quyền tự chủ cho Afghanistan. Thung lũng Panjshir, trong nhiều thập kỷ, là trung tâm không ai biết đến của chiến tranh du kích Afghanistan. Đối với kẻ thù của đất nước, nếu Afghanistan là nghĩa địa của các đế chế, thì Thung lũng Panjshir là trung tâm của nghĩa địa đó.

Khi xe tăng Liên Xô tràn vào Afghanistan năm 1979, người dân vùng thung lũng đã cho họ một phen đẫm máu dưới sự lãnh đạo của chỉ huy du kích huyền thoại Ahmad Shah Massoud. Cũng chính Massoud đó đã đứng lên chống lại các lực lượng dân quân đối địch phản đối việc thành lập chính phủ trung ương sau sự ra đi của Liên Xô vào năm 1989. Anh ta sẽ lại lãnh đạo người dân của mình chống lại Taliban đáng sợ cho đến khi bị al-Qaida ám sát vào ngày 9 tháng 9 năm 2001.

Chúng ta nên hướng sự chú ý của mình đến Thung lũng Panjshir bất bại và đầy tinh thần tự do này và những người dân của nó, như một lời đe dọa đối với cuộc khủng hoảng hiện tại của Afghanistan. Trong khi chúng ta nói về sự mở rộng quyền kiểm soát của Taliban đối với Afghanistan, chúng ta có xu hướng quên rằng, tất cả các huyện và tỉnh của đất nước, chính Thung lũng Panjshir đã thách thức sự tiếp quản của Taliban. Đúng như danh tiếng của nó, nó đứng một mình, bất bại. Không có gì ngạc nhiên khi khu vực này đang nhanh chóng thu hút một phong trào chống Taliban đang trỗi dậy. Nhưng liệu thung lũng có thể trỗi dậy, một lần nữa, chống lại kẻ xâm lược Taliban và sống theo danh tiếng cũ của nó - với tư cách là kẻ thủ ác của chế độ chuyên chế?

Một cái gai cho Taliban

Nhiều tuyến đường đã được thực hiện bởi các nhà lãnh đạo ban đầu của chính phủ Afghanistan do Mỹ hậu thuẫn. Trong khi một số đã trốn khỏi đất nước, những người khác đã hoạt động ngầm; một số ít rút lui đến Thung lũng Panjshir. Phó Tổng thống Amrullah Saleh đã biến nó thành nơi trú ẩn và căn cứ của mình. Một học trò cũ của Lion of Panjshir, Ahmed Shah Masoud, Saleh hiện đang ngang ngược tuyên bố theo hiến pháp của Afghanistan là tổng thống hành động hợp pháp sau chuyến bay của Ashraf Ghani. Cố định trong thung lũng, anh ta cũng nói về việc thành lập một cuộc kháng chiến thống nhất chống lại Taliban. Nhưng liệu thung lũng và người dân của nó có thể sống theo danh tiếng của họ và một lần nữa chứng minh là chất xúc tác cho một cuộc tấn công của Taliban trong tương lai?

Nếu các nguồn cấp dữ liệu truyền thông xã hội được tin tưởng, dường như có sự tập hợp chậm nhưng ổn định của các nhân vật đối lập khác nhau trong thung lũng. Nổi bật trong số đó là cựu Bộ trưởng Quốc phòng, Tướng Bismillah Mohammadi. Sau đó, còn có sự hiện diện của Ahmad Massoud, đứa con trai giống Ahmad Shah Massoud có vẻ ngoài giống hệt nhau, và bất chấp.

Từ căn cứ kháng chiến này, Saleh và Ahmed Massoud đang kêu gọi trả đũa Taliban. Về phần mình, Saleh tuyên bố trên Twitter, “Tôi sẽ không bao giờ và trong bất cứ hoàn cảnh nào cúi đầu trước những kẻ khủng bố Talib. Tôi sẽ không bao giờ phản bội linh hồn và di sản của anh hùng Ahmad Shah Masoud của tôi, người chỉ huy, huyền thoại và người dẫn đường. Tôi sẽ không chỉ định hàng triệu người đã lắng nghe tôi. Tôi sẽ không bao giờ ở dưới một mức trần với Taliban. KHÔNG BAO GIỜ."

Tương tự, như phần quan điểm gần đây của Ahmed Massoud trên tờ Washington Post nói rất rõ ràng, “Cho dù điều gì xảy ra, các chiến binh mujahideen của tôi và tôi sẽ bảo vệ Panjshir như pháo đài cuối cùng của tự do Afghanistan. Tinh thần của chúng tôi vẫn còn nguyên vẹn. Chúng tôi biết từ kinh nghiệm những gì đang chờ đợi chúng tôi. ” Saleh và Massoud đều hy vọng lòng trung thành đã thề và mối quan hệ huyết thống của họ với người anh hùng nổi tiếng nhất của Afghanistan trong lịch sử gần đây sẽ thúc đẩy dân chúng hình thành một nhóm kháng chiến. Nhận thấy địa hình của thung lũng là lý tưởng cho chiến tranh phòng thủ trên núi và tất nhiên là khí phách bất chấp huyền thoại của nó, hàng nghìn cựu binh sĩ Afghanistan cũng đã rút lui vào thung lũng.

Trong khi họ tập hợp lại và hoạch định chiến lược, những thách thức quan trọng nhất mà những đối thủ của Taliban này phải đối mặt là các vấn đề về hỗ trợ quân sự, kinh tế và hậu cần quan trọng cần thiết để thực hiện sứ mệnh như vậy. Đối với tất cả vinh quang của nó, thung lũng là đất liền và không thể tiếp cận. Nếu quân kháng chiến tiến hành cuộc chiến với Taliban, họ sẽ cần mọi cách cư xử giúp đỡ từ những người bên ngoài đồng cảm với chính nghĩa của họ. Có chút ngạc nhiên khi thủ lĩnh của Panjshir, Ahmed Massoud, đã tuyên bố rõ ràng với cộng đồng quốc tế rằng [để trở thành một cuộc kháng cự hiệu quả với Taliban, họ] “cần nhiều vũ khí hơn, nhiều đạn dược hơn và nhiều nguồn cung cấp hơn”. Ai có thể đến hỗ trợ họ?

Một cuộc nội chiến mới?

Không cần phải nói, nếu Thung lũng Panjshir quyết định giao kiếm với Taliban và đưa ra một cuộc kháng cự mà chúng có thể làm phức tạp nghiêm trọng khả năng của sau này trong việc áp đặt một chính phủ thống nhất trên sự pha trộn phức tạp giữa các khu vực và sắc tộc của Afghanistan. Cần nhớ rằng những người Tajik nói tiếng Farsi ở miền tây và miền bắc Afghanistan, bao gồm cả Thung lũng Panjshir, đã liên tục phản đối người Pashtun ở miền nam và miền đông, cấu thành cốt lõi của Taliban. Một Panjshir tự do và chiến đấu cũng có thể thúc đẩy những người mạnh mẽ khác trong khu vực, các thủ lĩnh dân quân và lãnh chúa, hiện đã bị Taliban phế truất, đề nghị phản kháng.

Người Afghanistan, trong suốt lịch sử của họ, hiếm khi vẫn được thống nhất dưới một cơ quan tập trung. Bất chấp những mối đe dọa tồn tại vĩnh viễn đối với nhà nước, trong quá khứ, nhiều nhóm dân tộc khác nhau của đất nước chưa bao giờ thể hiện sự đoàn kết với ý tưởng về sự nghiệp quốc gia. Ở một mức độ lớn, chính thách thức lâu dài này đã góp phần vào sự sụp đổ của chính phủ Ashraf Ghani. Trong hoàn cảnh đó, với số lượng lớn các bất bình mà các nhân vật, diễn viên khác nhau và nơi trú ngụ của công dân, không có khả năng Taliban có thể thành lập một chính phủ đoàn kết dân tộc “thực sự” và “bao trùm” trong tương lai gần. Chính điều này đã được tính toán, đó có thể là vũ khí tối tân trong kho vũ khí của các đối thủ của Taliban.

Amalendu Misra

Amalendu Misra là giáo sư chính trị quốc tế, Đại học Lancaster, Vương quốc Anh và là tác giả của “Afghanistan: Mê cung bạo lực”, Cambridge: Polity Press, 2004.

Panjshir - thành trì tự nhiên độc đáo của lực lượng chống Taliban suốt nhiều thập niên

Thung lũng Panjshir nổi tiếng “bất khả chiến bại” xuyên suốt lịch sử Afghanistan nhờ địa thế hiểm trở và gắn liền với phong trào chống Taliban.

Lực lượng phản kháng Taliban tại thung lũng Panjshir

Hãng AFP ngày 23.8 đưa tin các tay súng Taliban đang bao vây lực lượng phản kháng tại thung lũng Panjshir nhưng tìm cách đàm phán thay vì chiến đấu.

Thông báo được đưa ra sau một số thông tin về đụng độ trong đêm 22.8, với các tài khoản mạng xã hội ủng hộ Taliban cho rằng nhiều tay súng đang tập trung. Trong khi đó, một cựu quan chức chính phủ Afghanistan đã sụp đổ cho biết lực lượng phản kháng đang cố thủ.

Các thông tin chưa thể xác minh được do Panjshir là vùng núi hẻo lánh với địa thế rất khó tiếp cận. Vùng thung lũng nằm cách thủ đô Kabul 150 km về phía đông bắc này hiện là nơi ẩn náu của cựu Phó tổng thống Amrullah Saleh và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Bismillah Mohammadi cùng các lực lượng chống Taliban.

Vai trò lịch sử

Theo tờ The Indian Express, thung lũng Panjshir đóng vai trò quyết định trong lịch sử quân đội Afghanistan, nhờ vị trí địa lý gần như hoàn toàn khép kín với xung quanh. Lối vào duy nhất là đi qua một dải đất hẹp dọc theo sông Panjshir, nên “dễ thủ, khó công”.

Nổi tiếng về khả năng phòng thủ tự nhiên, thung lũng Panjshir trên dãy núi Hindu Kush chưa bao giờ rơi vào tay Taliban kể từ cuộc nội chiến vào thập niên 1990, cũng như chưa từng thất thủ trước Liên Xô một thập niên trước đó.

Phần lớn cư dân thung lũng khoảng 150.000 người thuộc dân tộc Tajikistan, trong khi đa số lực lượng Taliban thuộc dân tộc Pashtun. Nơi đây còn nổi tiếng về ngọc lục bảo, nguồn cung cấp tài chính cho phong trào phản kháng.

Trước khi Taliban kiểm soát đất nước từ 15.8, tỉnh Panjshir nhiều lần đòi quyền tự trị.

Đối kháng Taliban

Thung lũng Panjshir là một trong những vùng an toàn nhất ở Afghanistan dưới chính quyền do NATO hậu thuẫn từ năm 2001 cho đến thời gian gần đây. Lịch sử của thung lũng gắn liền với tên tuổi Ahmad Shah Massoud, chiến binh đối đầu Taliban nổi tiếng nhất ở Afghanistan.

Từ thung lũng này, ông Massoud từng lãnh đạo phong trào phản kháng mạnh mẽ nhất đối với lực lượng Taliban, cho đến khi bị ám sát vào năm 2001 bởi tổ chức al-Qaeda.

Sinh ra và lớn lên tại thung lũng này, ông đã trở thành một trong những chỉ huy thánh chiến có ảnh hưởng nhất ở Afghanistan. Sau khi Liên Xô rút lui vào năm 1989, nội chiến xảy ra và sau cùng Taliban giành chiến thắng.

Tuy nhiên, ông Massoud và tổ chức Mặt trận Thống nhất đã kiểm soát thành công không chỉ thung lũng Panjshir mà còn hầu như khắp vùng đông bắc, kéo dài đến biên giới Trung Quốc và Pakistan.

Ông ủng hộ Hồi giáo bảo thủ nhưng muốn xây dựng thể chế dân chủ và tin rằng phụ nữ cần có vai trò bình đẳng trong xã hội. Mục tiêu của ông là một Afghanistan thống nhất với ranh giới mờ nhạt giữa các chủng tộc, tôn giáo.

Quan chức Taliban hứa sẽ truy trách nhiệm cho các hành vi bạo lực do thành viên gây ra

Con trai nối gót 

Giờ đây, con trai của ông Ahmad Shah Massoud là Ahmad Massoud hy vọng sẽ nối gót cha. Ông giống cha từ ngoại hình cho đến thói quen và hiện chỉ huy một lực lượng tại thung lũng.

Ông cho biết nhiều cựu thành viên lực lượng đặc nhiệm và binh sĩ quân đội Afghanistan đã gia nhập tại Panjshir. Ông còn kêu gọi Mỹ cung cấp vũ khí, đạn dược để đối phó Taliban.

Theo Thanh Niên